نفس مطمئنّه :
در مرحله ی چهارم که شرح آن گذشت ، با وجود تکامل یافتن قوّه ی تعقّل و اراده ی عقلی ، باز زندگی انسان خواه فردی یا اجتماعی ، به کلّی از خطا و گناه محفوظ نخواهد ماند ، چرا که قوای نفسانی و حیوانی به کلّی ریشه کن نشده و به عبارت درست تر تبدیل به قوای روحانی نگشته و هنوز خام و نرسیده اند .
از این رو در بیشتر اوقات ، همان قوای حیوانی بروز کرده و اظهار حیات و توان و قدرت خواهند نمود .
این حال در مسیر زندگیِ سالک بارها پیش می آید ، و گاهی او را گرفتار وحشت و حیرت و نومیدی می سازد . ولی عارفان بینادلی که این مراحل را پشت سر گذاشته اند ، از پیدایش این احوال ما را آگاهی و دلداری داده اند . پس در این حال و در این حال برگشتها و تنزّلهای ناگهانی ، نباید دل از دست داد ، و نومید و مضطرب گردید ; بلکه باید به مراقبت افزود و با جان و دل آن حوادث ناگوار و حالهای پر اضطرار را پذیرفت و به رفع آنها کوشید . چرا که شرط سلوک و مقتضیّات تزکیه ی نفس همین است . ولی در این مرحله ی پنجم که نفس عنوان صفت مطمئنّه به خود می گیرد ، طوری در مقام خویش استوار و برقرار خواهد بود که دیگر ترس لغزیدن ، سقوط ، مغلوب هوس ها ، فریب های نفس حیوانی و گرفتار وسوسه های شیطانی شدن باقی نخواهد ماند .
آیینه ی غیب نمای دل عارف و آسمان زندگی اش از ابرهای سیاهِ دریای هوی و هوس ها پاک شده و ماهِ دلربایِ روحِ ملکوتی و با شکوه خود را در آن آسمان پاک تجلّی خواهد داد و نمونه های جلوه های روح سبحانی خواهد شد .
در این مقام است که جنگ با نفس ، با پیروزی کامل عقل خاتمه می یابد ، و نفس حیوانی رام و فرمانبر سالک می شود و عارف از زنجیر هوس ها و تحریک ها و هیجان های شدید نفسانی آزاد می شود ، و حتی بدن هم پیرو اراده ی الهی او شده و یک راهوار باربرداری می گردد .
اقسام خطورات نفسانی :
" خاطرات بر چهار قسم است :
اول _ الهی . خاطره الهی خاطره ای است که انسان را از خود منصرف نموده ، به خدا توجه دهد.ثمره چنین توجهی قرب به خداست.
دوم _ شیطانی و آن خاطره ای است که انسان را از خدا غافل نموده ، غضب و حسد و کینه را بر دل برویاند
.
سوم _ ملکوتی و آن خاطره ای ایست که انسان را به عبادت و تقوا سوق دهد.
. چهارم _ نفسانی و آن عبارت است از اینکه انسان به سمت زینت های دنیوی و شهوات تمایل پیدا کند . در این میان انسان دارای توانایی است که می تواند تمام این خاطرات را از صور قبیح خود به " حسن و حسنات " بدل نماید و تمام آن ها را در راه خدا استخدام نماید و حتی جمع آوری مال و شهوت و جلب زینت هم برای خدا باشد ، نه برای نفس و غیر خدا . باز انسان دارای قوه ای است که می تواند ، تمام خاطرات را به خاطرات الهی و ملکوتی تبدیل نموده ، همه چیز را از خدا نشان دهد وطوری رنگ قداست گیرد که غیر از خدا چیزی و کسی را ننگرد . . . "
منبع:
رساله سیر و سلوک
سید هاشم حداد
نفس عاقله یا ملهمه :
در این مرحله قوّه ی تعقّل نشو و نمای کامل ، و با قوه ی اراده ی عقلی تجلّی و ظهور می کند . در این مرحله حاکم اصلی عقل است و به وسیله ی اراده ی عقلی ، احکام و اوامر عقل در همه ی شئون زندگی جاری خواهد گشت .
( وَنَفْس وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا ) . این دوره را بنابر آیات فوق از این رو مرحله ی نفس ملهمه می توان نامید که در نفس سالک ، نخستین بار پرتو الهام ربّانی افکنده می شود . مرحله ی چهارم از آنجا که در میان سه مرحله ی اول و سه مرحله ی بعد برزخی است ، از این رو به موجب قانون تکامل و برزخیّت ، دارای اشکال و صور و قوای هر دو طرف ( مراحل ذکر شده و آنچه ذکر خواهد شد ) می باشد .
در این مرحله قوای پست و حیوانی ، آخرین درجات قوّت و توان خود را به کار خواهند برد تا موقعیّت خود را نگاهداری کنند ، و از این حیث هم در دل سالک که مشغول تزکیه ی نفس است ، انقلاب ها و طوفان های بسیار قوی و بلکه خونین سر می زند ، ولی سرانجام قوای پست حیوانی و آمال و هوس های خود پرستانه ی نفسانی ، مغلوب انوار قاهره ی قوای برتر معنوی گشته ، ظلمت ، جهالت و غفلت مغلوب نور معرفت و فضیلت خواهد شد .
چون این حقیقت در دل عارف ظهور کرد ، سکوت و آرامش ، با نور الهام ، مشام جان او از فیض آسایش درونی و استراحت وجدانی که نتیجه ی پیروزی بر نفس حیوانی است ، برخوردار خواهد گشت و لذّت غلبه ی بر نفس را خواهد چشید .
سالک در این مرحله ی از تزکیه ی نفس ، کم کم شروع به چیدن میوه ی شیرین زحمت ها ، کوشش ها ، ناکامی ها ، ریاضت ها و مقاومت هایی که با متانت و توکّل و ایمان تحمّل نموده می کند .
( وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ) . « کسانی که در راه ما بکوشند آنان را به راههای خود راهنمائی می کنیم » . از این زمان است که سالک عملاً وارد مراحل بالاتر شده ، واقعیّت آن همه حقایق را که درباره ی مقام و حالات گوناگون تزکیه ی نفس ، مانند مکاشفات و الهام و جذبه و ذوق و اشتیاق شنیده بود ، حالا از روی یقین احساس می نماید ، و قوّت قلب و قوّه ی توکّل و ایمان و اعتمادش بر الطاف و فیوضات و هدایتِ پروردگار ، روز به روز قوی تر می گردد .
از فراق تا وصال ، از خود تا خدا:
تا زمانیکه اندیشه انسان بر مبنای جدا بودن باشد ،در فراق و عذاب خواهد .
به یاد داشته باشید : "هیچ انسانی جزیره نیست."
خود را از کل جدا انگاشتن یگانه خیال باطل است. تمام دیگر خیالات باطل از آن برمی خیزند. ما جزیی از قاره پهناور هستی هستیم. جزیره نیستیم. به یاد داشتن این حقیقت، تنها راه دگرگون شدن است. زندگی کردن با این خیال باطل به مشکل آفرینی می انجامد، مشکلاتی که رفته رفته به روی هم انباشته می شوند.
آنگاه که قطره کوچک « خود » را در دریا نیست کنیم. چیزی از دست نخواهیم داد، بلکه چیزهایی به دست خواهیم آورد. فقط چارچوبها و حد و مرزهای کوچکمان را از دست خواهیم داد و پهناور و بیکران خواهیم شد. و در این بی کرانگی رایحه ای است...
وقتی نخستین گام را از غار تاریک «خود » به آسمان پهناور، در زیر ستارگان بیرون بگذاری ... ناگهان بال در خواهی آورد. تو از قبل این بالها را داشتی اما برای استفاده از آنها فضایی کافی در اختیار نداشتی. فقط باید اندک بهایی را بپردازی: باید « خود » دروغین را دور اندازی...
بالاترین مصیبت برای اسلام
بالاترین مصیبتی که بر اسلام وارد شد، همین مصیبت سلب حکومت از حضرت امیر سلام الله علیه - بود و عزای او از عزای کربلا بالاتر بود. مصیبت وارده بر امیر المومنین و بر اسلام بالاتر است از آن مصیبتی که بر سیدالشهدا - سلام الله علیه - وارد شد. اعظم مصیبت ها این مصیبت است که نگذاشتند بفهمند مردم، اسلام یعنی چه؟ اسلام حالا هم به حال ابهام دارد زندگی می کند، الان هم مبهم است، الان هم نمی دانند مردم که معنی اسلام چیست؟ حکومت اسلامی چیست؟ اسلام چه می خواسته بکند؟ چه برنامه ای اسلام داشته است در حکومتش؟ این 5 سال حکومت یا 5، 6 سال حکومت حضرت امیر، این با همه گرفتاری هایی که بوده است و با همه زحمت هایی که از برای حضرت امیر فراهم شد، سلبش عزای بزرگ است و همین 5 ساله و 6 ساله، مسلمین تا به آخر باید برایش جشن بگیرند جشن برای عدالت، جشن برای بسط عدالت
#امام_سید_روح_الله_موسوی_خمینی
#صحیفه_امام
#امام_خمینی
??صحیفه نور جلد 1 صفحه 166
بیانات امام خمینی(ره) برای جشن های 2500 ساله
مورخ 1350/03/06
جامه دران
مــن خـــــواستــار جام مى از دست دلبرم
این راز با که گویم و این غم کجا برم؟
جــــان باختم به حسرت دیدار روى دوست
پــــــروانه دور شمعـــم و اسپند آذرم
پــرپـر شـــدم ز دورى او، کنج این قفـــس
ایـــن دام باز گیر تا که معلّق زنان پرم
ایــن خــــرقه ملــــوّث و سجـــــّاده ریـــــا
آیــــا شــــــود که بر درِ میخانه بردرم؟
گـــر از سبــــوى عشق، دهد یار جرعهاى
مستــانه، جان ز خرقه هستى درآورم
پیرم؛ ولى به گوشه چشمى جوان شوم
لطفــــى کــــــه از سراچه آفاق بگذرم
#امام_سید_روح_الله_موسوی_خمینی
#دیوان_اشعار_امام_خمینی
اینها نمی توانند به فکر گرسنه ها باشند.
اینهایی که همه توجه شان به این است که کاخ برای خودشان درست کنند، حتی برای حیوانات خودشان، برای سگ های خودشان کاخ درست میکنند اینها، اینها نمی توانند به فکر مردم و آن گرسنه هایی باشند که در کشورهای خودشان هست.
#امام_سید_روح_الله_موسوی_خمینی
#صحیفه_امام
#امام_خمینی
صحیفه نور،جلد 17،صفحه 219
بیانات امام خمینی(ره) در جمع اعضای هیأت دولت،مسؤولان لشکری و کشوری و اقشار مختلف مردم به مناسبت حلول سال جدید
مورخ:1362/01/01
