پیامبر گرامی اسلام:
سه چیز است که من در باره آن سوگند مىخورم؛
1- مال کسى که از صدقه دادن کاهش نپذیرد و
2- کسى که ستمى بیند و بر آن صبر کند خدا عزت او را بیافزاید و
3- هر کس دست بسؤال گشاید خداوند در فقر را بر او باز کند و
سخنى با شما مى گویم که آن را بخاطر بسپارید، مردم دنیا چهار گونه اند:
یکى خدا مال و دانش باو داده در مالدارى جانب خدا را رعایت کند و خویشاوندان را دست گیرد و داند که خدا را در مال او حقى هست و او مقامى بر جسته دارد
یکى دیگر خداوند باو دانش داده و مال نداده نیتى صادق دارد گوید اگر مال داشتم مانند فلانى رفتار میکردم او پیرو نیت خویش است و پاداش آنها برابر است
دیگرى خداوند باو مال داده و دانش نداده در مال خود بدون دانش تصرف کند، جانب خدا را رعایت نکند و خویشاوندان را دست نگیرد و در مال خویش حقى براى خدا قائل نیست وى مقامى پست دارد
و یکى دیگر خدا نه مال باو داده و نه دانش گوید اگر مالى داشتم مانند فلانى رفتار میکردم او پیرو نیت خویش است و گناهشان مساوى است.
«ثلاث أقسم علیهنّ: ما نقص مال عبد من صدقة و لا ظلم عبد مظلمة صبر علیها إلّا زاده اللَّه عزّ و جلّ عزّا و لا فتح عبد باب مسألة إلّا فتح اللَّه علیه باب فقر و أحدّثکم حدیثا فاحفظوه: إنّما الدّنیا لأربعة نفر:
عبد رزقه اللَّه مالا و علما فهو یتّقی فیه ربّه و یصل فیه رحمه و یعلم للَّه فیه حقّا فهذا بأفضل المنازل.
و عبد رزقه اللَّه علما و لم یرزقه مالا فهو صادق النّیّة یقول: لو أنّ لی مالا لعملت بعمل فلان فهو بنیّته فأجرهما سواء. و عبد رزقه اللَّه مالا و لم یرزقه علما یخبط فی ماله بغیر علم: لا یتّقی فیه ربّه و لا یصل فیه رحمه و لا یعلم للَّه فیه حقّا فهذا بأخبث المنازل. و عبد لم یرزقه اللَّه مالا و لا علما فهو یقول: لو أنّ لی مالا لعملت فیه بعمل فلان فهو بنیّته فوزرهما سواء.»
نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، ص: 400، ح1216