حکیم جوادی آملی:
?? علم الادیان و علم الابدان
??پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «العلم علمان؛ علم الأدیان و علم الأبدان»
??همگان، حدیث یاد شده را این گونه می فهمند که علم ابدان، علومی است که پیوند مستقیم با بدن دارد، مانند پزشکی، داروسازی و...، یا به شکلی برای تأمین نیازهای بدنی به کار می آید؛ مانند زمین شناسی، گیاه شناسی، جانورشناسی، کشاورزی، دامداری و... . علم ادیان نیز از علومی است که به دین ارتباط دارد؛ مانند فقه، فلسفه، کلام و تفسیر.
??لیکن عارفان متفکّر، این حدیث را به گونه ای دیگر تبیین می کنند و هر سخن و حدیثی در بیان عارفان، رنگ و بوی تازه می یابد. به نظر عارف، فهمیدنی های حصولی و دانش های مفهومی مربوط به علم ابدان است؛ ولی یافته های حضوری و چشیدن های شهودی، مربوط به علم ادیان است. از این منظر، حکیم، مفسّر، متکلّم و فقیه با بدن سروکار دارند؛ امّا عارف عاشق با جان سروکار دارد. علم ادیان، یافتنی هاست؛ زیرا دین، متن واقعیت و حقیقت است، نه مفهوم. بنابراین، عاشق با علم ادیان پیوند دارد؛ چنان که حکیم با علم ابدان مأنوس است.
بشوی اوراق اگر همدرس مایی
که درس عشق در دفتر نباشد
پس، انسان تا می فهمد و با علم انس گرفته است، با بدن سر و کار دارد و هنگامی که حقیقت را می یابد و با معلوم مرتبط است، با دین به سر می برد. او زمانی به واقع دین می رسد که یافته باشد.
??{ #شکوفایی_عقل_در_پرتو_نهضت_حسینی، ص 214}
??مطالب و بیانات آیت الله جوادی آملی??
????https://telegram.me/hakimjavadiamoli